غده تیروئید
غده تیروئید یا سپردیس (thyroid) در جلوی گردن، پایین حنجره و بالای استخوان‌های ترقوه به‌شکل پروانه قرار دارد.

این غده با ترشح دو هورمون T3 و T4 وظیفه سوخت‌وساز و تنظیم انرژی بدن را دارد. غده هیپوفیز عملکرد غده تیروئید را تنظیم می‌کند.

اختلالات مختلفی می‌توانند در عملکرد تیروئید اثر بگذارند. به‌عنوان مثال کم‌ کاری تیروئید در صورتی ایجاد می‌شود که این هورمون به‌اندازه کافی در بدن ترشح نشود. چهار عملکرد اصلی تیروئید شامل موارد زیر است.

- جذب و انتقال ید
- ساخت و ترشح تیروگلوبین
- ساخت هورمون‌های تیروئیدی با اتصال ید به تیروگلوبین
- ترشح هورمون‌های تیروئید به دستگاه گردش خون
- اختلال کم‌ کاری تیروئید
هورمون‌های غده تیروئید شامل هورمون تیروکسین، T4 و T3 بر بیشتر اندام‌های داخلی بدن اثر می‌گذارند، به همین دلیل سلامت غده تیروئید از اهمیت بالایی برخوردار است.

ترشح ناکافی هورمون‌های تیروئیدی یکی از دلایل اصلی کم‌ کاری تیروئید است و می‌تواند باعث بروز خطرات تیروئید کم کار در نوزادان به شرح زیر شود.

1- اختلال سیستم عصبی:
تیروئید کم کار کودک انتقال پیام‌های عصبی بین مغز، نخاع و اندام‌های بدن را مختل می‌کند که به این بیماری نوروپاتی محیطی می‌گویند. علائم این اختلال شامل درد، سوزن سوزن شدن و گزگز اعضای بدن است.

2- اختلال دستگاه تنفسی:
ضعیف شدن عضلات تنفسی انسان از عوارض تنفسی تیروئید کم کار نوزاد است که عملکرد دم و بازدم به‌خوبی انجام نمی‌شود. تنگی‌نفس از علائم این اختلال است.

3- ناباروری:
از علل‌های شایع ناباروری زنان است که در تخم‌گذاری اختلال ایجاد می‌کند.

4- ایجاد خطر در دوران بارداری:
جنین در ماه‌های اول حاملگی از هورمون‌های تیروئیدی مادر استفاده می‌کند و به همین دلیل کمبود این هورمون‌ها می‌تواند خطراتی برای جنین داشته باشد.

5- اختلال قلبی:
کمبود هورمون‌های تیروئید متابولیسم بدن را کاهش می‌دهد و با اثرگذاری بر عضلات قلب باعث کاهش ضربان قلب می‌شود که این عارضه افزایش کلسترول و کاهش توان پمپاژ خون در قلب را به‌دنبال دارد.

6- بیماری گواتر:
تیروئید کم کار برای نوزاد باعث بزرگ و ملتهب شدن این غده می‌شود که اگر این بیماری شدت پیدا کند اختلال در تنفس و بلعیدن غذا یا هماتن گواتر را ایجاد می‌کند.

7- اختلال روانی:
افسردگی و منزوی شدن از اختلال‌های روانی کمبود هورمون‌های تیروئید در بدن است که اگر بیماری شدت پیدا کند می‌تواند باعث فراموشی و اختلال در یادگیری شود.

8- مشکلات گوارشی:
هورمون‌های گوارشی در متابولیسم و سوخت‌وساز بدن نقش دارند و کمبود این هورمون‌ها باعث آهسته شدن حرکت معده و روده می‌شود که می‌تواند یبوست، نفخ و سوزش معده را در بیمار ایجاد کند.

9- بیماری‌های پوستی:
به دلیل نقشی که هورمون‌های تیروئید در متابولیسم بدن دارند، کمبود این هورمون‌ها باعث سرد شدن پوست، خشکی و رنگ‌پریدگی آن می‌شود و عوارضی مثل :

10- شکننده شدن ناخن‌ها:
نازک شدن موها
و از بین رفتن تعریق را به‌ دنبال دارد.

کم کاری تیروئید (Hypothyroidism) به این معنی بوده که غده تیروئید شما به اندازه کافی هورمون تیروئید ترشح نمی‌کند. خانم‌ها بخصوص آنهایی که بیشتر از ۶۰ سال سن دارند، بیشتر از بقیه در خطر ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید قرار دارند. در گذر زمان کم کاری تیروئید، می‌تواند باعث ابتلا به سایر بیماریها از جمله چاقی، درد مفاصل، ناباروری و یا بیماری های قلبی شود، البته جای نگرانی نیست چراکه تیروئید کم کار را می‌توان با استفاده از هورمون تیروئید مصنوعی درمان کرده و جلوی ابتلا به بیماری را گرفت
نشانه ها و علائم کم کاری تیروئید
علائم کم کاری تیروئید بسته به میزان شدت بیماری متفاوت است. در اوایل ممکن است شما نشانه های بیماری را درک نکنید، اما بعد از مدتی نشانه‌هایی از جمله:

- خستگی
- افزایش حساسیت به سرما
- یبوست
- خشکی پوست
- افزایش وزن غیرقابل توجیه
- پف کردن صورت
- خشن شدن صدا
- ضعف ماهیچه‌های بدن
- افزایش کلسترول خون
- درد، خشکی و یا ورم مفاصل
- خشکی، درد و حساسیت مفاصل
- ریزش مو
- کاهش ضربان قلب
- افسردگی
- اختلال حافظه
درصورت عدم درمان کم کاری تیروئید، این علائم می‌توانند سخت تر و جدی تر شوند، همچنین علائم کم کاری تیروئید، در نوزادان شامل:

- زردی صورت و چشم ها
- زبان بزرگ و بیرون زده
- پف کردن صورت
- خفگی مکرر
- یبوست
- حجم کم عضلات
- خواب بیش از حد
این علائم در کودکان و نوجوانان می‌تواند شامل:

- رشد ضعیف و در نتیجه کوتاهی قد
- بتاخیر افتادن بلوغ
- بتاخیر افتادن رشد دندان‌های دائمی
- رشد ذهنی ضعیف

 دلایل ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید:
کم کاری غده تیروئید می‌تواند بدلیل هریک از عوامل زیر باشد:

بیماری های خود ایمنی:
افرادیکه از نوع خاصی اختلال التهابی که به تیروئیدیت هاشیموتو (Hashimoto’s thyroiditis) نام دارد رنج می‌برند، بدلیل شایع ترین علت این بیماری یعنی اختلال خود ایمنی به این بیماری مبتلا شده‌اند. اختلال خود ایمنی بیماری‌ ایست که در آن سیستم ایمنی بدن شما شروع به حمله به خود بدن می‌کند. بعضی از مواقع در این حمله سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌نماید.
درمان پرکاری تیروئید:
افرادیکه تیروئید پرکار دارند و تحت درمان هستند، در بعضی مواقع ممکن است دچار این بیماری شوند.
جراحی تیروئید:
برداشتن همه یا قسمت زیادی از غده تیروئید می‌تواند باعث توقف و یا کم شدن تولید هورمون تیروئید گردد. در این هنگام شما باید تاآخر عمر هورمون تیروئید مصرف نمایید.
داروها:
بعضی از داروها می‌توانند باعث کم کاری تیروئید شوند، لیتوم یکی از این داروها می‌باشد. برای اطلاع از اینکه داروی مصرفی شما تاثیری بر غده تیروئید شما ندارد، با پزشک خود مشورت نمایید.

آیا باید برای ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید آزمایش دهم؟
توجه به نشانه‌های کم کاری تیروئید، مهم بوده تا بتوان بیماری را در مراحل اولیه درمان کرد. از آنجاکه این نشانه‌ها بعضی اوقات قابل تشخیص نیستند، آزمایش همه افراد بخصوص افراد زیر الزامی است:

- افراد میانسال بخصوص زنان بالای ۶۰ سال.
- افرادیکه در خانواده‌شان سابقه بیماری کم کاری تیروئید دارند.
- افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید و دیابت.
- زنان باردار.