بیوتین جز ویتامین های محلول در آب است و نقش مهمی در سلامت پوست، مو و ناخن بازی می کند. مصرف مکمل بیوتین نیز برای رفع کمبودهای احتمالی این ویتامین در بدن بسیار مفید است و اکثر این مکمل ها برای حفظ و بهبود سلامت پوست و مو تولید می شوند.

بیوتین یکی از کوفاکتورهای مهم برای آنزیم هایی است که در متابولیسم چربی و کربوهیدرات نقش دارند. بیوتین به بدن کمک می کند که کربوهیدرات، پروتئین و چربیهای موجود در رژیم غذایی را به انرژی تبدیل کند. علاوه بر این بیوتین برای رشد سلولها و سنتز پروتئین از آمینواسیدها ضروری است.

در این بین مسئله جالب توجه این است که فقط مصرف خوراکی بیوتین می تواند بر رشد موها موثر باشد؛ بنابراین مصرف محصولاتی مانند شامپو و لوسیون علیرغم ادعای تولیدکنندگان به علت عدم جذب پوستی این ویتامین تاثیری بر رشد موها و جلوگیری از ریزش مو نخواهند داشت.

شایان ذکر است که بیوتین باعث رشد سالم موها و ناخن ها می شود بنابراین مانع بروز موخوره شده و از شکنندگی ناخن ها جلوگیری می کند. همچنین برای دیدن اثرات بیوتین بر روی پوست و مو باید صبور باشید چون حدودا ۴ تا ۶ هفته طول می کشد تا اثرات آن مشخص شود.

کمبود بیوتین در بدن:
اگر بدن مقدار کافی بیوتین را دریافت نکند شما ممکن است مشکلاتی همچون ریزش مو و بثورات جلدی قرمز رنگ را تجربه کنید. با اینحال کمبود این ویتامین بسیار نادر است زیرا بدن توانایی سنتز این ویتامین را دارد.

برخی از اختلالات متابولیکی ممکن است باعث کمبود بیوتین در بدن شوند. به عنوان مثال کمبود آنزیم هولوکربوکسیلاز سنتتاز که بیوتین را با پیوند کوالان به آنزیم کربوکسیلاز متصل می کند با کمبود این ویتامین در بدن ارتباط دارد.

علاوه براین مصرف آنتی بیوتیک ها به مدت طولانی، مصرف بیش از حد الکل، مصرف سفیده تخم مرغ به صورت خام و همچنین مصرف چای و قهوه بعد از غذا باعث کاهش جذب بیوتین و در نهایت کمبود این ویتامین خواهد شد.

اختلالات ژنتیکی همچون کمبود آنزیم بیوتینیداز، دیالیز کلیه ها و مصرف سیگار نیز شما را در معرض کمبود بیوتین قرار می دهد. همچنین افرادی که مبتلا به بیماریهای التهابی روده هستند با بهم خوردن تعادل باکتریایی موجود در روده ها دچار کمبود بیوتین خواهند شد.

عوارض کمبود بیوتین:
کمبود بیوتین در بدن با علائمی مانند ریزش مو، خشکی پوست، موخوره، ورم ملتحمه، بثورات قرمز و پوسته پوسته شدن پوست صورت و اندام های تناسلی، بی حسی و احساس سوزش در انگشتان دست و پا، افسردگی، خستگی و آشفتگی ذهنی مشخص می شود. کمبود طولانی مدت این ویتامین باعث تضعیف سیستم ایمنی شده و ریسک ابتلا به عفونت های مختلف را افزایش می دهد.

فواید بیوتین بر رشد موها:
بیوتین مانند سایر ویتامین های گروه B برای رشد موها و حفظ سلامت پوست و ناخن بسیار مفید است. این ویتامین در سنتز کراتین، مهمترین پروتئین پوست و مو مشارکت دارد؛ بنابراین کمبود بیوتین با ایجاد اختلال در تولید کراتین می تواند باعث ریزش مو، بثورات پوستی و ریزش موها شود.

تعداد مطالعات صورت گرفته در رابطه با تاثیر مصرف بیوتین بر رشد موها محدود است؛ بنابراین نمی توان با قاطعیت از تاثیر بیوتین بر رشد موها گفت و در این رابطه به مطالعات بیشتری نیاز است.

رفع ریزش مو و استحکام ناخن:
گاهی اوقات به دلیل سوء تغذیه و مشکلات گوارشی جذب بیوتین در بدن کاهش می یابد. در این شرایط افراد مشکلاتی از قبیل ریزش مو و شکنندگی ناخن ها را تجربه خواهند کرد که در این حالت مصرف مکمل بیوتین می تواند بسیار کمک کننده باشد.

فواید بیوتین بسیار گسترده است که یکی از تاثیرات ویژه بیوتین حفظ سلامت سلولهای پوست است و سلامت پوست برای داشتن فولیکول های موی قوی و سالم ضروری است؛ بنابراین تاثیر غیر مستقیم بیوتین بر رشد موها انکار ناپذیر و کاملا اثبات شده است.

همچنین مصرف بیوتین برای افرادی که دچار ریزش مو هستند یا موهای نازک و شکنننده ای دارند بسیار مفید است؛ زیرا بیوتین با تحریک سنتر کراتین می تواند باعث قوی شدن ساقه موها شده و از ریزش مو پیشگیری کند؛ اما تاثیر این مکمل همانطور که گفته شد در افراد سالم و بدون ریزش مو که جهت تقویت موها قصد مصرف این ویتامین را دارند، هنوز ثابت نشده است.

استحکام موها با مصرف:
تحقیقات مختلف نشان داده است که مصرف مکمل بیوتین در افرادی که به دلایل مختلف در مقاطع مختلف زندگی دچار ریزش مو شده اند بسیار اثربخش است. مصرف بیوتین در این افراد به مدت ۹۰ تا ۱۸۰ روز در مقایسه با افراد گروه کنترل که ویتامین مصرف نکرده اند کاملا مشخص است و بهبود رشد موها و استحکام آنها را نشان می دهد.

همچنین مصرف بیوتین در افرادی که دچار ریزش موی ارثی هستند بی تاثیر بوده و حتی پس از استفاده طولانی مدت از این ویتامین رویش مجدد موها رخ نخواهد داد. ریزش موی ارثی به علت تغییرات هورمونی ناشی از بیان ژنهای خاص در بدن رخ می دهد و ربطی به کمبود ویتامین ها از جمله بیوتین و سایر ریزمغذی ها ندارد.

منابع غذایی حاوی بیوتین و فواید بیوتین:
تخم مرغ، هویج، چغندر، اسفناج، کاهو، مغزها، شیر گاو و بز، انواع توت، پیاز، آووکادو و مخمر آبجو از منابع غذایی از بیوتین هستند. مصرف متعادل این خوراکیها از کمبود بیوتین و بسیاری از ریزمغذی های دیگر در بدن پیشگیری می کند.

عوارض مصرف بیوتین:
از عوارض بیوتین تداخل آن با برخی داروها از قبیل داروهای ضد تشنج و داروهای کاهنده کلسترول تداخل داشته باشد. همچنین دورهای بالای بیوتین می‌توانند باعث مشکلات ریوی حاد شوند. اسهال، گرفتگی معده و تعریق غیرعادی برخی از نشانه‌های مصرف مقادیر زیاد بیوتین است.

گاهی اوقات مصرف بیوتین به‌صورت مکمل با افزایش میزان این ویتامین در بدن باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک، ایجاد آکنه، تکرر ادرار و افزایش سطح قند خون می‌شود. در صورت مشاهده هر علائم غیرعادی پس از مصرف مکمل بیوتین حتماً به پزشک مراجعه کنید.