همه افراد در بازه‌های زمانی متفاوت، استرس را تجربه می‌کنند اما اگر استرس و فشار روحی روانی، به‌صورت مزمن وجود داشته باشد، می‌تواند عواقب جدی بر سلامتی شما داشته باشد. استرس مزمن می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را افزایش دهد، بر سیستم ایمنی بدن شما تأثیر منفی بگذارد و خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد. استرس همچنین می‌تواند در چهره شما اثراتی برجای بگذارد. خشکی پوست، چین‌وچروک و آکنه تنها برخی از راه‌هایی است که می‌تواند خود را نشان دهد. تأثیر استرس بر پوست و مو آن‌قدر شدید است که بسیاری از اوقات درمان شرایط پوست و مو هزینه و زمان زیادی را نیاز دارد.

تاثیر استرس بر پوست و مو چطور نمایان می‌شود؟
استرس مزمن می‌تواند از دو طریق در صورت شما خودنمایی کند. اول، هورمون‌هایی که بدن شما هنگام استرس ترشح می‌کند می‌تواند منجر به تغییرات فیزیولوژیکی شود که بر روی پوست شما تأثیر منفی بگذارد. دوم، احساس استرس همچنین ممکن است منجر به عادت‌های بدی مانند دندان ساییدن یا گازگرفتن لب شود.
شایع‌ترین اثرات استرس بر پوست و مو
هرچند استرس به همراه سایر فاکتورها، در افراد مختلف، به‌صورت های متفاوتی بروز پیدا می‌کند اما برخی از نشانه‌های اولیه در اکثر افراد مشابه است. برخی از این موارد عبارت‌اند از:

1- آکنه
اولین تاثیر استرس بر پوست و مو آکنه و جوش‌های قرمز و وحشتناکی است که قطعاً هنگامی‌که نگران مراسم پیش رو بوده‌اید، دچار آن شده‌اید. این نوع جوش‌ها همان جوش‌های معروف مجلسی هستند که در اثر فشار روانی ایجاد می‌شوند.
وقتی احساس استرس می‌کنید، بدن شما مقدار بیشتری هورمون کورتیزول تولید می‌کند. کورتیزول باعث می‌شود بخشی از مغز شما که تحت عنوان هیپوتالاموس شناخته می‌شود هورمونی به نام هورمون آزادکننده کورتیکوتروفین (CRH) تولید کند. تصور می‌شود CRH باعث آزاد شدن روغن در اطراف فولیکول‌های موی شما می‌شود. تولید زیاد روغن توسط این غدد می‌تواند منافذ پوست شما را مسدود کرده و منجر به آکنه شود.
برای درمان این جوش‌ها علاوه بر تلاش بر کاهش استرس می‌توانید از کرم‌های ضد جوش فوری استفاده کنید که جوش‌ها را خشک می‌کنند.

2- پف کردن و تیرگی زیر چشم
هرچند دلیل اصلی پف و افتادگی پوست اطراف چشم، ضعف عضلات صورت در اثر افزایش سن است اما مطالعات نشان داده است که استرس ناشی از کمبود خواب باعث افزایش علائم پیری مانند خطوط ریز و لکه‌های پیری می‌شود.
تأثیر استرس بر پوست و مو می‌تواند موجب پیری زودرس شود. تنها راه جلوگیری از این اتفاق، کنترل فشارهای روانی، خواب کافی و استفاده از محصولات مراقبتی پوست اطراف چشم است. اگر در سنین۲۰ تا 25 هستید، برای پیشگیری از تیرگی زیر چشم، از کرم دور چشم و آبرسان‌های مخصوص استفاده کنید.

3- خشکی پوست
لایه شاخی لایه بیرونی پوست شما است. این ماده حاوی پروتئین و لیپید است که نقشی اساسی در مرطوب نگه‌داشتن سلول‌های پوست شما دارد. همچنین به‌عنوان سدی عمل می‌کند که از پوست زیر آن محافظت می‌کند. وقتی لایه شاخی شما آن‌طور که باید کار نمی‌کند، پوست شما ممکن است خشک و خارش‌دار شود. شاید عجیب به نظر برسد اما استرس می‌تواند مانع عملکرد لایه شاخی پوست شما شده و درنتیجه پوست شما را خشک و دهیدراته کند.
یکی از حقایق تأثیر استرس بر پوست و مو این است که تا ریشه اصلی مشکل یعنی فشار روانی را رفع نکنید، مراقبت‌های پوستی نتیجه واقعی خودشان را نشان نخواهند داد.

4- بروز مشکلات و بیماری‌های پوستی
استرس توانایی فوق‌العاده‌ای در تضعیف سیستم ایمنی بدن دارد. شاید شنیده باشید که قدیمی‌ترها معتقد بودند، استرس و اعصاب منشأ اصلی بیماری‌هاست. امروزه این موضوع ثابت شده است که ضعف سیستم ایمنی بدن منجر به عدم تعادل باکتری‌های مفید در روده و پوست شما می‌شود. عدم تعادل این باکتری‌های دوست‌داشتنی منجر به قرمزی یا بثورات پوستی می‌شود. اگر تابه‌حال برای جلوگیری از تأثیر استرس بر پوست و مو، دست‌به‌کار نشده‌اید، تصویر بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس، اگزما و درماتیت تماسی را از گوگل پیدا کنید! منشأ اصلی این بیماری‌ها استرس و فشارهای روانی کنترل نشده است.

5- پیری زودرس
چین‌و‌چروک‌های ناشی از افزایش سن کاملاً طبیعی است. اما هیچ‌کس نمی‌خواهد صرفاً به دلیل تأثیر منفی استرس بر پوست بی‌نظیرش، دچار چین‌وچروک‌های زودرس شود! استرس باعث تغییر پروتئین‌های موجود در پوست می‌شود و خاصیت ارتجاعی آن را کاهش می‌دهد. این ازدست‌دادن قابلیت ارتجاعی می‌تواند به ایجاد چین‌وچروک کمک کند. اگر برای پیری روزشماری نمی‌کنید، بهتر است راهی برای کنترل استرس پیدا کنید.

6- سفیدی مو و ریزش مو
استرس می‌تواند موهای شما را زودتر از موعد، سفید کند! هرچند علت سفیدی مو زودرس معمولاً عوامل وراثتی و ژنتیک است اما اخیراً دانشمندان دلیل اصلی سفیدی مو ناشی از استرس را فهمیده‌اند. سلول‌هایی به نام ملانوسیت، رنگدانه ای به نام ملانین تولید می‌کنند که به موهای شما رنگ می‌بخشد.

یک مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۲۰ نشان داد که فعالیت عصبی سلول‌ها در اثر استرس می‌تواند باعث ازبین‌رفتن سلول‌های بنیادی ایجادکننده ملانوسیت شود. با ازبین‌رفتن این سلول‌ها، سلول‌های جدید رنگ خود را ازدست‌داده و خاکستری می‌شوند.

استرس مزمن همچنین می‌تواند چرخه رشد موهای شما را مختل کرده و منجر به بیماری به نام تلوژن افلوویوم شود. تلوژن افلوویوم باعث ریزش مقدار بیشتری از حد طبیعی مو می شود.
تاثیر استرس بر پوست و مو، به همین‌جا ختم نمی‌شود، اما فراتر از آن، استرس می‌تواند اثرات منفی بر دندان‌های شما هم داشته باشد. دندان‌قروچه یا فشردن محکم دندان‌ها به یکدیگر، یکی از تأثیرات شایع استرس بر افراد است که باعث آسیب دائمی به دندان‌های شما می‌شود.
چطور تأثیر استرس بر پوست و مو را کنترل کنیم؟

پرسیدن این سؤال که چگونه با استرس کنار بیاییم در شرایط موجود زندگی و فشارهای غیرقابل‌پیش‌بینی در آن، واقعاً عجیب است! هرچند برخی از دلایل استرس مانند مرگ ناگهانی در خانواده یا ازدست‌دادن شغل غیرمنتظره اجتناب‌ناپذیر است اما بااین‌حال، یافتن راه‌هایی برای کنار آمدن با استرس و به‌حداقل‌رساندن فشار روانی می‌تواند به شما در کنترل تأثیرات منفی استرس بر پوست و مو، کمک کند.
راه‌های کاهش استرس و فشار روانی:

    مدیتیشن و یوگا را فراموش نکنید: برای فعالیت‌های آرامش‌بخش زمان‌بندی کنید.
    عادت‌های خوب بسازید: داشتن برنامه و رژیم غذایی سالم و خواب کافی در کاهش استرس مؤثر است.
    فعال بمانید: ورزش می‌تواند به شما در کاهش سطح هورمون‌های استرس کمک کند و به شما مهلت می‌دهد تا ذهن خود را از علت استرس خود دور کنید.
    با دیگران صحبت کنید: صحبت با یک دوست، یکی از اعضای خانواده یا یک متخصص بهداشت روان به بسیاری از افراد کمک می‌کند تا با استرس مقابله کنند. این روش یکی از محبوب‌ترین روش‌های کاهش فشار برای خانم‌هاست.
    از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کنید: استفاده مداوم از داروها و الکل می‌تواند استرس شما را با مشکلات اضافی روبرو کند.

استرس می‌تواند روی کل بدن شما از جمله مو، ناخن و پوست تأثیر بگذارد. ازآنجاکه استرس بخشی از زندگی است، آنچه مهم است نحوه کنترل آن است. استرس باعث ایجاد یک واکنش شیمیایی در بدن شما می‌شود که باعث حساسیت و واکنش پوست می‌شود. همچنین می‌تواند بهبودی مشکلات پوستی را دشوارتر کند.