کبد یکی از اعضای بسیار مهم بدن است که خون را تصفیه می کند، مراقبت نکردن از کبد عوارض بسیار خطرناک و حتی جبران ناپذیری برای سلامتمان دارد. متاسفانه بسیاری از مردم نمی دانند غذاهایی که می خورند چه تاثیری روی بدنشان و این عضو مهم آن دارد.
کبد چرب که تحت عنوان استئاتوز کبدی نیز شناخته می شود، زمانی روی می دهد که در کبد چربی انباشته می شود. وجود مقادیر اندکی چربی در کبد طبیعی است، اما مقدار زیاد آن می تواند برای سلامتی مشکل ساز شود. کبد دومین ارگان بزرگ بدن است. این بخش به هضم مواد مغذی حاصل از مواد غذایی و نوشیدنی ها کمک می کند و مواد مضر خون را فیلتر می کند. چربی زیاد کبد می تواند باعث التهاب کبد شده و به آن آسیب برساند و   ایجاد زخم کند. در موارد شدید، این زخم می تواند نارسایی کبدی را در پی داشته باشد.

به عبارت دیگر منظور از کبد چرب، رسوب چربی (عمدتاً از چربی‌های خنثی مثل تری‌ گلسیرید در سلول های کبدی است) که پیدایش آن در افراد چاق ، کم تحرک ، مبتلایان بـه دیابت، چربی خـون بـالا شخصیت‌های اضطرابی(افراد پراسترس ) و مصرف کنندگان طولانی مدت غذاهای دارای مواد نگه‌دارنده همچون فست فـودها و نوشابه‌های گازدار بیشتر دیـده می‌شود، تجمع چربی در کبد می‌تواند به مرور زمان ایجاد التهاب و تشکیل باندهای فیبروز نماید، در صورت عدم درمان و بهبودی، کبد چرب می‌تواند به سمت نارسائی کبد و سیروزکبدی(تشکیل بافت فیبروز درکبد) پیشروی نماید.

از کجا بفهمیم کبدمان چرب است

کبد چرب معمولا نشانه‌های مستقیمی شامل درد در کبد ندارد. ممکن است احساس خستگی یا ناراحتی ناگهانی شکمی کنید و کبد شما ممکن است کمی بزرگ شود که تشخیص آن با معاینه فیزیکی پزشک ممکن است. با این حال، چربی بیش از حد در کبد می‌تواند باعث التهاب شود. اگر کبد شما ملتهب شود، ممکن است علائمی مانند اشتهای ضعیف، کاهش وزن، درد شکم، ضعف فیزیکی، خستگی و گیجی داشته باشید. اگر کبد چرب به سیروز و نارسایی کبد تبدیل شود، علائم می‌تواند شامل شکم بزرگ، زردی پوست و زرد شدن چشم، گیجی و خونریزی رگ‌ها باشد.

کبد چرب چگونه تشخیص داده می‌شود؟

علاوه بر سونوگرافی ممکن است آزمایش‌هایی هم در بعضی افراد که در کبدشان التهاب وجود دارد، صورت گیرد، ولی خود چربی کبد را با سونوگرافی، ‌ام. آر.آی، اسکن و نمونه‌برداری کبد می‌توان تشخیص داد. روش جدیدی نیز وجود دارد که به آن فیبرواسکن می‌گویند که میزان و درصد چربی را مشخص می‌کند. سونوگرافی به‌تنهایی برای تشخیص کافی نیست. از لحاظ شدت و ضعف باید آزمایش‌هایی روی بیمار صورت گیرد و علت‌های دیگر حتما بررسی شود؛ زیرا ممکن است بیماری دیگری هم همراه این بیماری وجود داشته باشد. ممکن است این بیماری ضعیف باشد و مشکل خاصی هم در افراد ایجاد نکند اما کسانی که دیابت یا بیماری دیگری دارند، ممکن است به‌تدریج به سیروز هم مبتلا شوند.

شیوع بیماری:

کبد چرب با افزایش سن سیرصعودی می‌یابد، شیوع این بیماری در آقایان دو برابر خانم‌ها است که با افزایش سن میزان شیوع در خانم ها به آقایان نزدیک می‌شود، به ویژه پس از یائسگی؛ بیماری کبد چرب در خانم ها سیر فزاینده‌ای دارد.

در بررسی‌های انجام شده روی بیش از 120 بیمار مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی مهمترین عوامل بروز این بیماری به ترتیب عبارتند از:

1- عادات بد غذائی (مصرف غذاهای دارای مواد نگهدارنده و عدم رعایت موازین بهداشتی در غذا خوردن)

2- استرس (اضطراب یا افسردگی )

3- عدم تحرک کافی (نداشتن فعالیت بدنی مناسب همانند ورزش روزانه)

انواع بیماری کبد چرب:

دو نوع عمده از بیماری کبد چرب وجود دارد: غیر الکلی و الکلی.

1- بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) شامل کبد چرب ساده غیر الکلی، استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) و کبد چرب حاد بارداری (AFLP) است.
2- بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) شامل AFLD ساده و استئاتوهپاتیت الکلی (ASH) است.

پیشگیری از بیماری کبد چرب:

برای پیشگیری از کبد چرب و عوارض احتمالی آن، پیروی از یک سبک زندگی سالم حائز اهمیت است.

1- اجتناب یا محدود کردن مصرف الکل
2- حفظ وزن مناسب
3- مصرف رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی که حاوی کمترین میزان چربی های اشباع، چربی های ترانس و کربوهیدرات های تصفیه شده باشند.
4- اقدام در جهت کنترل قند خون، میزان تری گلیسیرید و کلسترول خون
5- دنبال کردن برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک در صورت ابتلا به دیابت
6- انجام حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در بیشتر روزهای هفته

انجام این مراحل می تواند به بهبود سلامت کلی شما نیز کمک کند.

در بسیاری موارد، امکان بهبود کبد چرب از طریق تغییر سبک زندگی وجود دارد. این تغییرات ممکن است به پیشگیری از آسیب کبدی و ایجاد زخم کمک کند. این بیماری در صورت عدم درمان می تواند باعث التهاب، آسیب به کبد و زخم برگشت ناپذیر شود. زخم شدید کبدی به عنوان سیروز شناخته می شود.

بروز سیروز، خطر ابتلا به سرطان و نارسایی کبد را افزایش می دهد. این عوارض می توانند کشنده باشند. پیروی از برنامه درمانی مورد توصیه پزشک فوق تخصص گوارش و کبد و دنبال کردن شیوه زندگی  سالم برای حصول نتیجه بهتر حائز اهمیت است.